November 1914. De 21-jarige Georg Ehrenfried Gross biedt zich als infanterist aan bij het Duitse leger. Hij is een uitgesproken tegenstander van de oorlog, maar hoopt door zich vrijwillig te melden, niet naar het front te moeten. Het loopt anders. Gross, die na een operatie al snel ongeschikt voor de dienst was verklaard, wordt in januari 1917 uit ziekteverlof teruggeroepen. Nauwelijks een dag later wordt hij wegens angstaanvallen en een zware depressie opgenomen in een hospitaal, vervolgens overgebracht naar een psychiatrische instelling. Dood en verderf zouden nooit meer wijken uit het werk van de kunstenaar die al in 1916 zijn naam had veranderd in het internationaler ogende George Grosz. Ook na de Grote Oorlog blijft hij in een niets ontziend realisme de wantoestanden hekelen die zowel een duurzame vrede als sociale gelijkheid in de weg staan. >> Klik op de titel voor het volledige artikel
Brueghel en de moderniteit, 19oo-193o
De schilderkunst van Pieter Bruegel de Oude is werelderfgoed. Maar de oude meester heeft ook zijn stempel gedrukt op de schilderkunst uit onze contreien en op die manier mee vorm gegeven aan bepaalde aspecten van de zogenaamde ‘Vlaamse identiteit’. Centraal in dit essay staat de vraag of er zoiets bestaat als ‘onze Bruegel’? Die discussie werd fel gevoerd tijdens het eerste kwart van de 20ste eeuw toen een generatie Vlaamse schrijvers en kunstcritici debatteerden over de Vlaamse eigenheid in een snel veranderend Europa. Door in te zoomen op die discussie wil ik een perspectief aanreiken op de receptiegeschiedenis van de Vlaamse oude meester om vervolgens na te gaan in welke mate die nog bruikbaar is als ijkpunt voor Bruegels artistieke Nachleben in onze tijd. >> Klik op de titel om door te gaan naar het artikel, geschreven voor ‘Hoge Horizon’, een expo van kunstenaarsinitiatief Voorkamer i.s.m. het KMSKA en de …
De strakke stadswoning, de villa met zwemkom en het hutje op de heide
Kort na de Eerste Wereldoorlog stelt Edward Léonard, architect en broer van kunstschilder Jos Léonard, vast dat de evolutie naar een moderne bouwkunst in Vlaanderen traag verloopt en zich nog steeds slechts uit bij enkelingen. Daarbij onderscheidt hij twee richtingen: de rationele en de regionalistische. In het kader van de tentoonstelling ‘Kunstenaarswoningen uit het interbellum’ in het Albert Van Dyck Museum in Schilde schreven Dennis en Ewald een uitvoerige catalogustekst over de kunstenaars die zich tussen 1918 en 194o een modernistische onderkomen lieten bouwen. >> Lees het artikel