In 2o21 is het exact 1oo jaar geleden dat ‘Bezette Stad’ van Paul van Ostaijen verscheen. Naast de expo ‘Paul van Ostaijen. Van kunstpaus tot einzelgänger’ in Walden, brengt Ronny Van de Velde in de Rossaert het verhaal van Cristal Palace, het iconisch Antwerps bordeel dat een inspiratiebron was voor vele kunstenaars. Walden leverde een bijdrage voor het boek bij de expo Cristal Palace of het verhaal van een lege ciderfles in een champagne-emmer’.
Glazen Kot
Matthijs de Ridder en Dennis Van Mol tonen in hun korte geschiedenis van het Cristal Palace aan hoe prostitutie al sinds de tweede helft van de 19e eeuw verweven is met het verlangen van artistieke vernieuwers naar een nieuwe wereld. Nadat William Turner, Vincent Van Gogh en Félicien Rops het terrein al hadden verkend liet ook Paul van Ostaijen zich – net als als Rik Wouters, James Ensor en Paul Joostens – naar dit ‘Glazen Kot’ slepen. Dit inspireerde hem tot een aantal van de meest sprekende passages uit Bezette Stad. Tegelijkertijd nam de strijd tussen Goed en Kwaad hier Bijbelse proporties aan.
Geschiedenis van de prostitutie
Vertrekkend van het mythische Antwerpse Cristal Palace, schetst Xavier Canonne de geschiedenis van de prostitutie van de oudheid tot het meer recente beleid in Antwerpen. Prostitutie is een maatschappelijk fenomeen en van oudsher gaan prostitutie, macht en religie hand in hand. Ook de spanning tussen abolitionisten en zij die streven naar een menswaardige regeling is een constante.
Buurt rond de Sint-Pauluskerk
Frank Van Eeckhout heeft het over ‘Het Kristallen Paleis en de feestelijke verbeelding van Paul Joostens (1917-1925)’. Hij toont aan hoe de avant-garde in Antwerpen eerst een doorbraak kende rond de figuur van Paul van Ostaijen en in de jaren 1920 een gouden tijd beleefde. Net als voor van Ostaijen, was de stad voor Paul Joostens een markant gegeven in zijn leven en werk. Het Cristal Palace en de buurt rond de Sint-Pauluskerk speelden voor Paul Joostens een bijzondere rol en verbonden zijn persoonlijke geschiedenis met die van de stad.