Het leven van Michel Seuphor (pseudoniem van Fernand Berckelaers) is verweven met bijna een eeuw abstracte kunst. Van Antwerpen tot Parijs. Van het Antwerpse avant-gardeblad 'Het Overzicht' tot het Parijse tijdschrift 'Cercle et Carré' tot 'L’ Art Abstrait', Seuphors absolute naslagwerk over abstracte kunst in de voorbije eeuw. Op basis van enkele sleutelwerken uit deze tentoonstelling nemen we u mee op verkenning door het lange leven van Michel Seuphor.

De jonge Fernand Berckelaers ziet zichzelf als een dichter. Samen met Geert Pynenburg richt hij in 1921 'Het Overzicht' op. Pas wanneer Jozef Peeters in 1922 Pynenburg vervangt als codirecteur, ontpopt de Antwerpse uitgave zich tot het belangrijkste avant-gardeblad in Vlaanderen. Naast vroege werken van Jozef Peeters, Edmond Van Dooren en Paul Joostens brengt vooral Victor Delhez’ proefdruk voor een affiche van 'Het Overzicht' ons op het spoor van de jonge Michel Seuphor.
Wanneer 'Het Overzicht' anno 1925 ter ziele gaat en ook het abstracte modernisme in België een stille dood lijkt te sterven, neemt Seuphor – net als zijn ‘meilleur ami de jeunesse’ Delhez – de vlucht voorwaarts. Delhez zet zijn artistieke carrière voort in Argentinië; Seuphor blijft zijn geloof in de abtsracte kunst trouw en trekt naar Parijs, waar hij zich helemaal onderdompelt in de avant-gardekring rond het blad 'Cercle et Carré'.

Terwijl Seuphor op die manier persoonlijk bevriend raakt met Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Hans (Jean) Arp en Joaquín Torres García, blijft in België eigenlijk alleen Victor Servranckx onvoorwaardelijk voortwerken in de lijn van het abstracte modernisme.
'Senti et pensé', de titel van Servranckx’ werk uit de voormalige collectie van Seuphor, leest als een verwijzing naar het geloof en gedeelde perspectief dat de twee modernisten gedurende decennia onder elkaar cultiveren. Abstract art was the rational or ordered expression of an intense emotional life. Aan zijn Parijse avontuur houdt Seuphor een intense vriendschap over met Arp. Een zeefdruk van Arp belandt in 1949 niet zomaar op de oerversie van Seuphors latere naslagwerk over 'L’Art Abstrait'.
Het karakteristiek portret dat Seuphor in 195o – de periode waarin hij werkt aan zijn monografie over Piet Mondriaan – in Ascona maakt van zijn artistieke weggenoot. In the Swiss town, Arp was studying essential natural forms in his immediate environment:
'In Ascona zeichnete ich mit Pinsel und Tusche abgebrochene Äste, Wurzeln, Gräser, Steine, die der See an den Strand gespült hatte. Diese Formen vereinfachte ich und vereinigte ihr Wesen in bewegten Ovalen, Sinnbildern der ewigen Verwandlung und des Werdens der Körper.'
That search is also recognisable in the portrait drawn by his friend.

Intussen geniet Seuphor van langsom meer internationaal aanzien. Sinds Galerie Maeght hem heeft gevraagd een overzichtswerk te schrijven, wordt Seuphor door vele Parijse galeries gesolliciteerd als tekstschrijver. Onder meer ook voor tentoonstellingen van in deze expo opgenomen kunstenaars als Alfred Copley en Willy Anthoons. Door Seuphors groeiende reputatie als connoisseur van de abstracte kunst, vertakt het netwerk van de Antwerpse Parisien – sinds 1953 woont Seuphor op de Avenue Emile Zola – verder. Van die absolute status getuigt in deze tentoonstelling het werk van Ronnie Rose Elliott, dat eveneens uit de voormalige collectie van Seuphor stamt. De Amerikaanse dame die deze poëtisch-verstilde collage van textiel maakte, stelde in 1945 tentoon in Peggy Guggenheims expo 'The Woman' en werd ook opgenomen in de overzictstentoonstelling 'Collage' die het MOMA in 1948 inrichtte.

Na de publicatie van Seuphors vijfdelige reeks over 'L’Art Abstrait' in de jaren 7o begint Seuphor meer en meer het beeld te cultiveren van een dinosaurus uit een andere wereld, een andere tijd. Popart en conceptuele kunst zijn niet meer aan hem besteed. Aan zijn vriend Delhez schrijft hij in 198o:
'Nous sommes les survivants d’un autre monde. Il y a au moins 6 siècles entre notre jeunesse anversoise et aujourd’hui.'